RÜSUMAT 4

Rüsumat No: 4, 1891 yılında İngiltere’de bir trol gemisi olarak inşa edildi. 29,5 metre uzunluğunda ve 5,5 metre genişliğinde olan bu çelik gövdeli gemi, 191 ton ağırlığındaydı ve 300 beygir gücünde bir buhar makinesiyle çalışıyordu. Yapımı yaklaşık bir yıl sürdü ve dönemin standartlarına göre sağlam bir yapıya sahipti. 1913 yılında Osmanlı Devleti tarafından satın alınarak Gümrük Dairesi’ne tahsis edildi. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Donanması’na katıldı; önce mayın tarama gemisi, ardından refakat gemisi olarak görev yaptı. Savaşın sonunda, 1919’da Karadeniz Ereğli’de demirledi.
Rüsumat No: 4’ün asıl ünü, Kurtuluş Savaşı sırasında kazanıldı. 1919’da milliyetçiler tarafından ele geçirilen gemi, 12 Kasım 1920’den itibaren Batum ve Doğu Karadeniz limanlarından Batı Karadeniz’e silah ve mühimmat taşımaya başladı. Müttefik donanmalarının takibine rağmen her seferinde kurtulmayı başardı ve “hayalet gemi” lakabını aldı. 17 Temmuz 1921’de, 9. seferinde, iki adet 88 mm’lik top ve 354 sandık mühimmat taşırken iki Yunan savaş gemisi tarafından kovalandı. Ordu’ya sığınan gemi, yükünü halkın yardımıyla boşalttı ve düşmana teslim edilmemek için kaptan Mahmut Bey (sonradan Mahmut Gökbora) tarafından batırılıp ateşe verildi. Yunan torpido botu Dafni, geminin yandığını görünce geri çekildi. Ancak Mahmut Bey, yangını söndürerek gemiyi yüzdürdü, yakıt yerine fındık yağı kullanarak Batum’a ulaştı ve onarımdan sonra 25 Eylül 1921’de son seferini Samsun’a yaptı. Rüsumat No: 4, Kurtuluş Savaşı’nda kritik bir rol oynadı, ancak savaş sonrası hizmetten çekildi ve 1970’lerde hurdaya ayrıldı.

5 ay boyunca büyük bir tutkuyla çalıştım ve Kurtuluş Savaşı’nın efsanevi ‘hayalet gemisi’ Rüsumat No: 4’ün modelini tamamladım! 1891’de İngiltere’deinşa edilen, 29,5 metre uzunluğundaki bu çelik gövdeli gemi, 1913’te Osmanlı’ya katıldı ve Kurtuluş Savaşı’nda Batum’dan Batı’ya silah taşıyarak tarih yazdı. 1921’de Ordu’da batırılıp halkın dayanışmasıyla yeniden yüzdürülen Rüsumat, düşmanı kandırarak ‘hayalet gemi’ unvanını aldı. Her detayıyla bu destansı hikayeyi yeniden canlandırmak, adeta geçmişe bir yolculuktu. Büyük bir emekle ve araştırmayla ortaya çıkardığım bu modeli sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyorum!
Rüsumat 4