|
Rüsumat No: 4, 1891 yılında İngiltere’de bir trol
gemisi olarak inşa edildi. 29,5 metre uzunluğunda ve 5,5 metre
genişliğinde olan bu çelik gövdeli gemi, 191 ton ağırlığındaydı
ve 300 beygir gücünde bir buhar makinesiyle çalışıyordu. Yapımı
yaklaşık bir yıl sürdü ve dönemin standartlarına göre sağlam bir
yapıya sahipti. 1913 yılında Osmanlı Devleti tarafından satın alınarak
Gümrük Dairesi’ne tahsis edildi. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı
Donanması’na katıldı; önce mayın tarama gemisi, ardından refakat
gemisi olarak görev yaptı. Savaşın sonunda, 1919’da Karadeniz Ereğli’de
demirledi.
Rüsumat No: 4’ün asıl ünü, Kurtuluş Savaşı sırasında
kazanıldı. 1919’da milliyetçiler tarafından ele geçirilen gemi,
12 Kasım 1920’den itibaren Batum ve Doğu Karadeniz limanlarından
Batı Karadeniz’e silah ve mühimmat taşımaya başladı. Müttefik donanmalarının
takibine rağmen her seferinde kurtulmayı başardı ve “hayalet gemi”
lakabını aldı. 17 Temmuz 1921’de, 9. seferinde, iki adet 88 mm’lik
top ve 354 sandık mühimmat taşırken iki Yunan savaş gemisi tarafından
kovalandı. Ordu’ya sığınan gemi, yükünü halkın yardımıyla boşalttı
ve düşmana teslim edilmemek için kaptan Mahmut Bey (sonradan Mahmut
Gökbora) tarafından batırılıp ateşe verildi. Yunan torpido botu
Dafni, geminin yandığını görünce geri çekildi. Ancak Mahmut Bey,
yangını söndürerek gemiyi yüzdürdü, yakıt yerine fındık yağı kullanarak
Batum’a ulaştı ve onarımdan sonra 25 Eylül 1921’de son seferini
Samsun’a yaptı. Rüsumat No: 4, Kurtuluş Savaşı’nda kritik bir rol
oynadı, ancak savaş sonrası hizmetten çekildi ve 1970’lerde hurdaya
ayrıldı.
5 ay boyunca büyük bir
tutkuyla çalıştım ve Kurtuluş Savaşı’nın efsanevi ‘hayalet gemisi’
Rüsumat No: 4’ün modelini tamamladım! 1891’de İngiltere’deinşa
edilen, 29,5 metre uzunluğundaki bu çelik gövdeli gemi, 1913’te
Osmanlı’ya katıldı ve Kurtuluş Savaşı’nda Batum’dan Batı’ya silah
taşıyarak tarih yazdı. 1921’de Ordu’da batırılıp halkın dayanışmasıyla
yeniden yüzdürülen Rüsumat, düşmanı kandırarak ‘hayalet gemi’
unvanını aldı. Her detayıyla bu destansı hikayeyi yeniden canlandırmak,
adeta geçmişe bir yolculuktu. Büyük bir emekle ve araştırmayla
ortaya çıkardığım bu modeli sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyorum!
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |